🐳 Docker چیست و چه تفاوتی با ماشین مجازی دارد؟

Docker یک پلتفرم متن‌باز برای کانتینرسازی (Containerization) است؛ یعنی محیطی فراهم می‌کند که بتوانید برنامه‌ها و سرویس‌ها را همراه با تمام وابستگی‌ها و تنظیمات موردنیازشان، در قالب واحدهایی مستقل به نام کانتینر اجرا کنید.

بر خلاف ماشین‌های مجازی سنتی، داکر یک سیستم‌عامل کامل جداگانه برای هر کانتینر ایجاد نمی‌کند؛ بلکه از هسته‌ی همان سیستم‌عامل میزبان (مثلاً لینوکس) استفاده می‌کند و با استفاده از مکانیزم‌هایی مثل جداسازی فضای نام (Namespaces) و کنترل منابع (cgroups)،‌ محیطی ایزوله و سبک برای اجرای برنامه‌ها فراهم می‌کند.

به همین دلیل در تعریف داکر می‌گوییم: Docker یک ماشین مجازی نیست، بلکه یک ابزار مدیریتی و پیکربندی است که از فناوری‌های مجازی‌سازی در سطح سیستم‌عامل استفاده می‌کند تا بتوانید:

• برنامه‌های سرور را در کانتینرهای جداگانه اجرا کنید.
• به‌سادگی منابع (CPU، RAM، دیسک، شبکه) را بین کانتینرها مدیریت و محدود کنید.
• به‌جای نصب‌های سنگین و پیچیده، سرویس‌ها را با یک Image استاندارد اجرا کنید.
• بدون فشار اضافه روی ماشین‌های مجازی، محیط‌های متعدد تست و توسعه ایجاد کنید.

Docker روی سیستم‌عامل‌های مختلفی مانند Linux، Windows و macOS قابل استفاده است و شما می‌توانید برنامه‌های لینوکسی و حتی برخی برنامه‌های ویندوزی را در کانتینرهای Docker اجرا کنید.

🐧 داکر در لینوکس؛ از معرفی تا سناریوی عملی

امکان استفاده از Docker در اکثر توزیع‌های لینوکسی وجود دارد و بسیاری از مهندسین زیرساخت و DevOps، داکر را به‌صورت پیش‌فرض روی سرورهای لینوکسی خود استفاده می‌کنند. پیش از این در گروه آموزشی فرزان، دوره‌های دیگری مانند Docker در Windows Server 2019 نیز ارائه شده است.

در این دوره‌ی سناریو محور، تمرکز روی اجرای Docker در لینوکس است؛ یعنی شما می‌بینید که چطور می‌توان:

• داکر را روی یک توزیع لینوکسی نصب و آماده‌ی استفاده کرد.
• برای چند سرویس مختلف، کانتینرهای جداگانه ایجاد و آن‌ها را مدیریت نمود.
• از مزیت‌های جداسازی سرویس‌ها در کانتینرها نسبت به نصب سنتی روی سیستم‌عامل بهره برد.

هدف دوره، ارائه‌ی یک تجربه‌ی عملی سریع است تا تصویر واقعی‌تری از نحوه‌ی استفاده روزمره از Docker در لینوکس به دست بیاورید و در ادامه بتوانید روی دوره‌های جامع‌تر و پروژه‌های بزرگ‌تر تمرکز کنید.

💼 کاربردهای Docker در پروژه‌های واقعی (نگاه کلی)

حتی با یک دوره‌ی کوتاه مثل این آموزش سناریویی، شما می‌توانید دید خوبی نسبت به کاربرد Docker در پروژه‌های واقعی پیدا کنید. برخی از مهم‌ترین کاربردهای داکر در لینوکس عبارت‌اند از:

• راه‌اندازی سریع وب‌سرورها، دیتابیس‌ها و سرویس‌های کاربردی در قالب کانتینر.
• ساخت محیط‌های تست، توسعه و QA که به‌سادگی ایجاد و حذف می‌شوند.
• استفاده از کانتینرها در فرآیندهای DevOps و CI/CD برای استقرار نسخه‌های جدید نرم‌افزار.
• جداسازی سرویس‌ها بر روی یک سرور لینوکسی بدون نیاز به ساخت ماشین‌های مجازی متعدد.
• ایجاد محیط‌های یکسان برای تیم توسعه، تیم تست و محیط تولید، بدون تفاوت در تنظیمات.

🔸 این دوره کوتاه سناریویی، برای آشنایی عملی و گرفتن تصویر کلی از کار با داکر در لینوکس مناسب است؛ اما برای تسلط کامل‌تر، حتماً توصیه می‌شود از دوره‌های جامع‌تر مانند Docker on Linux 2023 استفاده کنید.